MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK
Genetiği değiştirilmiş organizma (GDO ); modern biyoteknolojik yöntemler kullanılmak suretiyle gen aktarılarak elde edilmiş insan dışındaki bitki, hayvan ve mikroorganizma dâhil canlı organizmayı ifade etmektedir. Belirli özellikleri değiştirilen hayvan, bitki ve mikroorganizmalara kısaca transgenik te denilmektedir.
Bitkilerde bu uygulama; Hayvan yemi İnsan gıdalarının hammaddesi olması sebebiyle büyük önem taşır.
Genetiği Değiştirilmiş bitkilerin büyük çoğunluğu Karnabahar mozaik virüsü (CaMV) 35S Promotörü (P-35S), Agrobacterium tumefaciens nopalin sentaz terminatörü (T-nos), Figwort mozaik virüs 35S Promotörü (P-FMV) içeren yapılar ile transforme edilmiştir.
En fazla yetiştirilen transgenik bitkiler; mısır, soya, kanola (kolza), pamuk, tütün, patates, şeker pancarı ve domatestir. Mısırın 700, soyanın ise 900’den fazla çeşit gıda maddesi içinde kullanıldığı düşünülürse transgenik gıdaların dolaylı tüketim miktarının önemi açıkça görülecektir. GDO lu mısır ve soyanın kullanıldığı gıdaların bazıları; çikolatalı ürünler, salata sosları, hazır çorbalar, dondurma, sucuk salam, sosis ve hayvan yemleridir. Transgenik yemler ve bu yemlerle beslenen hayvanlardan elde edilen süt ve süt ürünleri, et, yumurta da bu önemli gruba girmektedir.
Türkiye’de 13.08.2010 tarihli ve 27671 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine dair Yönetmelik gereğince genetiği değiştirilmiş bitki ve hayvanların üretimi, GDO ve ürünlerinin onay alınmaksızın piyasaya sürülmesi, GDO ve ürünlerinin Biyogüvenlik Kurulu karalarına aykırı olarak kullanılması ve piyasaya sürme kapsamında belirlenen amaç ve alan dışında kullanımı ile GDO ve ürünlerinin bebek mamaları ve bebek formülleri, devam mamaları ve devam formülleri ile bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılması yasaktır.
Analiz sonucunda üründe % 0,9 ve altında GDO tespit edilmesi halinde bu durum GDO bulaşanı olarak değerlendirilir. GDO bulaşanı olan ürünlerde bulaşan olarak tespit edilen genlerin Biyogüvenlik Kurulu tarafından onaylanmış olması durumunda ürünler onay amacına uygun olarak kullanılabilir.” Türkiye’de şu an için GDO ve ürünlerinin gıda amaçlı olarak kullanılması ve GDO’lu üretim yapılması tamamen yasaktır. Biyogüvenlik Kurulu tarafından “sadece yem amaçlı olarak kullanılmak üzere” toplam 32 GDO’lu mısır ve soya geninin ithalatına izin verilmiştir. Laboratuvarımızda GDO Tarama, Bitki Spesifik Gen Tayini ile Tip Belirleme ve Miktar analizleri gerçekleştirilmektedir.
